Inmiddels zijn de meeste juridische procedures over de toekenning van fosfaatrechten afgerond en weten veel melkveehouders over hoeveel fosfaatrechten ze vanaf 2018 beschikken. We zetten de nieuwste actualiteiten voor u op een rij.

Afromingspercentage verlaagd

Bedrijven met te weinig fosfaatrechten kunnen, als hun financiële positie het toelaat, fosfaatrechten van derden verkrijgen via lease of koop. Omdat de hoeveelheid fosfaatrechten in Nederland bij de invoering van het fosfaatrechtenstelstel boven het in de Meststoffenwet vastgelegde sectorplafond van 84,9 miljoen kilo uitkwam, eiste de Europese Commissie dat Nederland zo snel mogelijk onder dit plafond zou komen. Daarom werd bij de invoering van het fosfaatrechtenstelsel een afromingspercentage vastgelegd voor transacties van fosfaatrechten.

Hierop gelden enkele uitzonderingen, zoals een overdracht van fosfaatrechten aan iemand met wie u een bloed- of aanverwantschap in de eerste, tweede of derde graad heeft.

Aanvankelijk bedroeg het afromingspercentage 10%. Daarmee zou het echter te lang duren voordat Nederland onder het sectorplafond zou komen. Dit leidde tot een wijziging van de Meststoffenwet in 2019: het afromingspercentage werd verhoogd van 10% naar 20%. Zo werd een extra generieke korting op fosfaatrechten van niet-grondgebonden bedrijven voorkomen.

Sectorplafond bereikt

In deze wetswijziging werd meteen opgenomen dat uiterlijk twee weken nadat het aantal fosfaatrechten onder het sectorplafond gekomen was, het afromingspercentage weer teruggezet wordt naar 10%. Minister Staghouwer liet op 29 april 2022 per Kamerbrief weten dat het totaal aantal geregistreerde fosfaatrechten in die maand onder het fosfaatproductieplafond uitkwam. Daarom is per 30 april 2022 de verlaging van het afromingspercentage van 20% naar 10% direct in werking getreden.

Wat betekent dit voor u?

Meldde u onlangs bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een overdracht van fosfaatrechten en wordt deze overdracht op 30 april 2022 of later aan u bekendgemaakt? Dan geldt het nieuwe afromingspercentage van 10%. Niet het moment van uw melding, maar het moment van de registratie door RVO is hierbij bepalend.

Ontving u onlangs bericht van RVO dat de gemelde transactie al verwerkt is? Dan is dat gebeurd op basis van het oude afromingspercentage van 20%. Is de bezwaartermijn van zes weken nog niet verstreken, dan kunt u bezwaar maken tegen het Overzicht geregistreerde fosfaatrechten.

Afromingsvrije lease

De Meststoffenwet kent de term ‘lease’ niet. Fosfaatrechten kunnen alleen maar permanent worden overgedragen. Het tijdelijk overdragen oftewel het ‘verleasen’ van fosfaatrechten bestaat in feite uit twee permanente overdrachten na elkaar. Beide overdrachten moet u afzonderlijk bij RVO melden.

Bij de ‘heenlease’ worden de rechten overgedragen aan de leaser. Alle rechten moeten dan benutbaar zijn. Bij de ‘teruglease’ gaat het om de overdracht van reeds benutte rechten. Als de heen- en teruglease niet binnen hetzelfde kalenderjaar plaatsvinden, vindt er ook twee keer afroming plaats. Als de heen- en teruglease wél binnen hetzelfde kalenderjaar plaatsvinden, vindt er over de tweede overdracht (de teruglease) geen afroming plaats. 

Wijziging Meststoffenwet: afromingsvrij leasen

Op 2 maart 2022 werd de Meststoffenwet opnieuw gewijzigd. In deze wetswijziging is opgenomen dat het voor melkveehouders mogelijk wordt om per kalenderjaar maximaal honderd kilogram fosfaatrechten afromingsvrij te leasen. Voor een verleaser is het zelfs toegestaan om aan meerdere melkveehouders honderd kilogram afromingsvrij te verleasen. Deze wetswijziging gaat met terugwerkende kracht in per 1 januari 2022.

Hoe werkt dit in de praktijk? U kunt bijvoorbeeld van één verleaser exact honderd kilogram fosfaat leasen. Als leaser kunt u ook van één verleaser meer dan honderd kilogram fosfaat leasen. De eerste honderd kilogram fosfaatrechten zijn dan afromingsvrij en op de fosfaatrechten boven deze honderd kilogram is het afromingspercentage van toepassing.

Om gebruik te maken van afromingsvrije lease moet u bij de melding aan RVO de teruglease tegelijk met de heenlease melden. Op de website van RVO leest u hierover meer.

Heeft u dit jaar al een heen- en teruglease van fosfaatrechten gemeld bij RVO? En had u deze achteraf liever afromingsvrij willen doen? Het advies is dan om zo spoedig mogelijk contact op te nemen met RVO.

Meer informatie of advies?

Wilt u meer weten over fosfaatrechten of heeft u hierover advies nodig? Of wilt u bijgestaan worden in een juridische procedure? Neem dan contact op met Anita van Bavel, jurist agrarisch recht en bestuursrecht via telefoonnummer 013-4647177 of stuur Anita een e-mail.