Verminderde voeropname, een lagere melkproductie en na verloop van tijd een slechte vruchtbaarheid en klauwproblemen. De gevolgen van een periode van hittestress bij melkvee zijn fors en kunnen tot ver na de warmteperiode merkbaar zijn. ‘De kosten kunnen oplopen van 120 tot wel 270 euro per koe per jaar’, zo weet Bertus Bakker.

Bakker is solution manager bij DeLaval en heeft zich gespecialiseerd in het onderwerp koekoeling. ‘Een koe voelt zich het prettigst bij een temperatuur tussen de min 5 en plus 20 graden. Daarbij speelt de luchtvochtigheid ook een rol, omdat een hoge luchtvochtigheid ervoor zorgt dat de koe haar warmte moeilijker kwijt kan’, aldus Bakker.

Na drie droge en vooral ook warme zomers merkt Bakker dat de interesse om hittestress bij rundvee te voorkomen is toegenomen. ‘In Nederland en Vlaanderen is natuurlijke ventilatie in de stal de norm. Die ventilatie is tijdens warme periodes te vergroten via mechanische ventilatoren, maar als het echt heet wordt, is dat ook niet meer voldoende. Op een bepaald moment ben je alleen nog maar warme lucht aan het verplaatsen.’

Samenwerking sprinkler en ventilator

Voor die periode met hogere temperaturen ontwikkelde DeLaval het Cow Cooling-systeem. ‘Het is een automatisch systeem waarbij er een samenwerking is tussen ventilatoren en een sprinklersysteem dat de koeien nat maakt’, zo legt Bakker uit. ‘De basisgedachte hierbij is dat je de koe moet koelen in plaats van de lucht.’ Wanneer sensoren opmerken dat de temperatuur en luchtvochtigheid boven een bepaalde waarde zijn gekomen, wordt het sprinklersysteem aangezet. De sprinklers zijn gericht op de ruimte achter het voerhek.

‘Met een grove druppel wordt de koe in 5 tot 10 seconden tot op de huid nat gemaakt. Daarna starten de ventilatoren, die in twee tot drie minuten de koe droog blazen’, verduidelijkt Bakker. ‘Doordat het water verdampt, koel je de koe.’ De ventilatoren gaan vervolgens weer uit en de koeien worden weer nat gemaakt, waarna de ventilatoren weer aangaan. Dit proces gaat een half uur lang door, waarna de sprinklers stoppen en alleen de ventilatoren nog een uur blijven draaien. Nadat de cyclus van 90 minuten is afgerond, start deze weer opnieuw, afhankelijk van de temperatuur. ‘We zien dat koeien naar het voerhek komen om af te koelen. De koeien gaan weer vreten, lopen naar de robot. We hangen de sprinklers en ventilatoren ook wel op in wachtruimtes voor de melkstal en de robot, waardoor je het koeverkeer ziet toenemen.’

Kletsnat in tien seconden

Volgens Bakker is het koelen van de lucht veel minder efficiënt. ‘Het vernevelen van water om de omgeving te koelen verhoogt de luchtvochtigheid en dat is zelfs nadelig voor de koe. Met het systeem van grove druppels maak je de koe echt kletsnat in tien seconden. Daarmee verbruik je weinig water en zorg je dat de koe echt haar hitte kwijt kan.’

Door de wisselwerking tussen mechanische ventilatie en het sprinklersysteem volledig te automatiseren wordt het koelen ook tijdig gestart. ‘Wanneer je bij 25 graden de eerste koe ziet die wat staat te puffen, dan loop je al achter de feiten aan. Automatisering zorgt ervoor dat je nooit te laat start met het voorkomen van hittestress.’

Cow Cooling in de praktijk

Ondanks dat het zaagtanddak in de stal zorgt voor een goede ventilatie, investeerde de familie Sommers uit Elsendorp in Cow Cooling. Bekijk hun ervaringen via onderstaand filmpje:

Wilt u meer weten? Lees hier meer over het Cow Cooling-systeem.