Voer- en watermanagement bij hittestress

drinkbak in de wei

We hebben warme dagen achter de rug en er komen nog dagen met extreme temperaturen aan. Hittestress kan leiden tot verminderde voeropname, een verlaagde melkproductie en meer klauw- en uierproblemen. Het is belangrijk om alert te zijn en op tijd in te grijpen. 

Hittestress ontstaat bij een bepaalde temperatuur en luchtvochtigheid. Bij een temperatuur vanaf 20 graden Celsius en een luchtvochtigheid van 60 tot 80 procent heeft een koe al last van hittestress. 

Voermanagement

Warm weer kan invloed hebben op de verhouding van de opname van ruw- en krachtvoer. Bij hogere temperaturen bestaat de kans dat de koe minder ruwvoer opneemt, met pensverzuring als mogelijk gevolg. Zorg dat er altijd voldoende smakelijk ruwvoer voor het voerhek ligt en dat het goed is gemengd, zodat de koeien niet kunnen selecteren. Maak de voergoot dagelijks schoon. Voorkom broeiend ruwvoer door bijvoorbeeld vaker per dag te voeren. Kies krachtvoeders die meer celwanden bevatten en minder snel verteerbare koolhydraten. Het voeren van een buffer, zoals natriumbicarbonaat, kan ondersteunend werken. 

Wijzigingen in de voeropname beïnvloeden ook de opname van mineralen en vitaminen, zoals vitamine A en E, selenium, koper en kobalt. Bloedonderzoek kan inzicht geven in de status. Overleg met de voeradviseur en de dierenarts. 

Watervoorziening

Melkkoeien hebben een fors hogere vochtbehoefte als de temperatuur en luchtvochtigheid oplopen. Het dier moet meer drinken om haar lichaamstemperatuur te kunnen verlagen. Schoon en goed bereikbaar water is dan van groot belang. Een volwassen koe heeft dagelijks 0,05 liter water per kilogram lichaamsgewicht nodig en per kilogram melk nog 2 liter water extra. Bij een koe met een gewicht van 650 kilogram en een melkproductie van 40 kilogram is dit dus circa 110 liter water per dag. Bij ernstige hittestress loopt de behoefte op tot 0,20 liter per dag per kilogram lichaamsgewicht. Met een melkproductie van 40 kilogram melk kan de wateropname oplopen tot circa 200 liter per dag.

Ook de watertemperatuur moet goed zijn: water van 18 tot 20 graden Celsius is beter dan koud water. Om stressmomenten bij het drinken te verminderen is het nodig dat er voldoende drinkbakken zijn: één sneldrinker per 15 koeien (aanvoercapaciteit meer dan 20 liter per minuut) of één voorraadbak per 20 koeien (meer dan 50 liter inhoud en aanvoer van ten minste 30 liter per minuut).

Het water in de drinkbak is niet van dezelfde kwaliteit als op de plek waar het de stal binnenkomt. Langdurig gebruik van minder geschikt water is een risico voor de gezondheid van de dieren. Slechte waterkwaliteit leidt tot mindere opname en kan ook schadelijk zijn voor de gezondheid van de koeien. Het is daarom verstandig om periodiek de waterkwaliteit in de drinkbakken te controleren. 

Let ook op droogstaande dieren

Het is ook goed om de droogstaande dieren in de gaten te houden. Negatieve effecten van hittestress bij droogstaande koeien, komen vaak pas tot uiting in de lactatie en worden niet altijd gekoppeld aan hittestress in de droogstand. Hittestress bij de droogstaande koeien kan een negatief effect hebben op de melkproductie gedurende de gehele lactatie. Ook is het nadelig voor de afweer, met meer aandoeningen rond en na het kalven tot gevolg. Daarnaast heeft hittestress bij droge koeien een negatief effect op het geboortegewicht en de weerstand van het kalf.

Bekijk meer adviezen op onze website.