Inwendige vervetting van koeien

De GD (Gezondheidsdienst voor Dieren) constateert al langere tijd inwendige vervetting bij dieren die bij hen voor onderzoek worden aangeboden. Waardoor wordt dit mogelijk veroorzaakt en wat kunnen we eraan doen?

Mogelijke oorzaken van inwendige vervetting

Inwendige vervetting kan optreden als een koe (te) veel VEM gevoerd krijgt in verhouding tot haar melkproductie. Met name koeien die niet persistent produceren, kunnen te veel VEM binnenkrijgen. Dit zijn de koeien die niet tot het einde van de lactatie veel melk blijven geven. Voor het niet persistent produceren kunnen verschillende oorzaken zijn:

• De energie-eiwitverhouding is aan het eind van de lactatie te royaal. Als koeien in verhouding meer energie dan eiwit binnenkrijgen, neemt de productie hormonaalgestuurd af en wordt de energie meer aangewend voor groei.
• De opstart van de verse koeien is niet goed geweest. Koeien die na afkalven niet goed pieken, geven de gehele lactatie te weinig melk. Deze koeien bereiken sneller het punt dat het basisrantsoen meer energie bevat dan nodig is voor de productie.
• Door hittestress zijn koeien die bij heet weer hoogdrachtig waren of net hadden afgekalfd, nooit goed op de melk gekomen.
• Men is uitgelopen met de tussenkalftijd. Koeien die niet drachtig wilden worden of waarbij de dracht om wat voor reden dan ook is opgebroken, maken een hele lange lactatie met tegen het einde een lagere productie ten opzichte van wat aan het voerhek wordt aangeboden.
• Klauwproblemen maken dat koeien te weinig voer opnemen. Deze koeien gaan korter dan wenselijk is aan het voerhek staan. Klauwproblemen kosten melk. Koeien die door klauwproblemen uit de melk zijn geraakt, komen vaak niet weer op het oude niveau terug.
• Onvoldoende aandacht voor transitiemanagement. Koeien moeten in een juiste conditie worden drooggezet en mogen niet of nauwelijks groeien in de droogstand. Fouten in de droogstandsvoeding leiden vaak tot afkalfproblemen als melkziekte, ketose (slepende melkziekte) of nageboorteproblemen. Al deze zaken zijn niet positief voor een goede lactatiestart.

Gevolgen van inwendige vervetting

Een vette koe is vaak een slome en trage koe. Dit wordt veroorzaakt door een aantal zaken. Als een koe hard groeit, groeit het kalf in de koe vaak ook harder. Daarnaast heeft deze koe meer vet bij zich, dat binnen in de koe plaats inneemt. Deze beide factoren zorgen er mede voor dat de pens van de koe extra in elkaar wordt gedrukt.

In de laatste maand van de droogstand groeit het kalf in de koe het hardst. Deze groei kost een koe energie. Daarnaast vraagt de uier van de koe om extra energie om het kalf straks van voldoende biest te kunnen voorzien en het uierweefsel voor te bereiden op de volgende lactatie. De energiebehoefte wordt groter, terwijl de koe minder voer kan opnemen.

De koe probeert dit op te lossen door haar eigen lichaamsreserves (vet) aan te spreken. Hierbij komen vrije vetzuren vrij die de lever kan omzetten in energie. Dit is een normaal proces en hoeft op zich geen problemen op te leveren.

Er kunnen echter wel problemen ontstaan als een koe te veel vet moet aanspreken en wanneer dit al te vroeg voor de afkalfdatum gebeurt. Dit is bij vette koeien vaak het geval. Het lukt de lever dan niet meer om de vrije vetzuren om te zetten in energie. De aanvoer van vrije vetzuren gaat sneller dan de afvoer. Dit is schadelijk voor de gezondheid van de koe en kan onder andere leiden tot slepende melkziekte en een lagere melkproductie.

Het belang van een goed werkende lever

Een goed werkende lever kan lichaamsreserves (vet) beter omzetten in energie en overtollige vrije vetzuren afvoeren. Choline speelt hierbij een belangrijke rol. Tijdens de transitieperiode hebben bijna alle koeien een tekort aan choline. Dit komt doordat de koe zelf onvoldoende choline aanmaakt om aan de behoefte te voldoen.

Dit tekort kan worden gecompenseerd door tijdens de transitieperiode choline bij te voeren. Het is wel belangrijk dat de choline in de dunne darm terechtkomt, waar het kan worden opgenomen in het bloed. Reguliere choline wordt al in de pens afgebroken.

ReaShure-XC is een pensbestendige choline. Door de coating van plantaardig vet komt de choline pas vrij in de dunne darm.

Wilt u meer weten over ReaShure-XC of een van onze andere producten? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op via mail@speerstra.com of 0514-569001 of bezoek onze website www.speerstra.com.