Maiskopbrand is een schimmelziekte die uw perceel ernstig kan schaden. Herken de ziekte aan onder meer de zwarte kolf en verbrande pluim.

Verspreiding vindt plaats via grond, wind en machines. Vruchtwisseling en tolerante maisrassen zaaien zijn cruciaal. Slechts 20 van de 75 rassen op de aanbevolen Rassenlijsten en het Rassenbulletin zijn tolerant. Daarom is het beter om maiskopbrand te voorkomen dan te genezen, maar hoe doe je dat?

Wat is maiskopbrand?

In september 2023 kregen we opnieuw (en meer) meldingen van kopbrand in proef- en praktijkpercelen. Maiskopbrand is te herkennen aan een volledig zwarte, peerachtige, vochtige kolf die nog bedekt kan zijn door het schutblad. Of door een verbrande, zwarte pluim in de plant.

Deze schimmel blijft in de grond over en tast de mais al in het kiemplantstadium aan via de wortel. Als de mais in het 2- à 3-bladstadium te langzaam groeit, kan de schimmel het groeipunt bereiken met aantasting van de bloeiwijzen – pluim en kolf – van binnenuit.

Tot eind augustus is aan de plant nauwelijks iets te zien, alleen de plantlengte blijft wat achter. Rond 1 september ontstaat soms zwart schimmelpluis op de pluim en in het schutblad en op de plaats van de kolf ontstaat een grote, harige schimmelbol, die de gehele kolf vervangt. De schimmelbollen vormen sporen, die op de grond vallen of door wind worden verspreid. Bij zware aantasting is bij het hakselen een zwarte stofwolk van sporen te zien. Ook via machines vindt dus verspreiding plaats.

In de kuil veroorzaakt een zware aantasting een vieze, zwarte laag, die lijkt op natte, zwarte grond. Maiskopbrand kan het hele maisgewas onbruikbaar maken. Door het zeer hoge risico op snelle verspreiding verdient maiskopbrand de nodige aandacht. Bij een aantasting van meer dan 25 procent moet de mais worden afgevoerd voor biogas of over over het perceel worden verspreid.

Maiskopbrand voorkomen

De twee belangrijkste maatregelen om maiskopbrand in te dammen zijn:

• Vruchtwisseling. De beste maatregel tegen maiskopbrand is het uitzieken van de schimmel op het perceel in vruchtwisseling met vier jaar gras of in een vierjarige akkerbouwrotatie, omdat sporen circa vier jaar in de bodem overblijven en hun kiemkracht bewaren.

• Voor tolerante rassen kiezen. Belangrijk is het ook om vrijwel ongevoelige rassen voor kopbrand te zaaien. Op percelen die met maiskopbrand zijn besmet, kunnen veehouders een aantal rassen vrijwel probleemloos telen. Het perceel blijft wel ziek en ook is er kans op geringe verspreiding, maar als veehouders met deze rassen mais telen, kunnen ze dit zonder problemen inkuilen en voeren.
  
   

Welke rassen zijn tolerant? 

Op de drie aanbevolen lijsten 2023 en het ultra-vroege Rassenbulletin staan zo’n 75 rassen. Slechts 20 daarvan staan vermeld op de positieve lijst voor kopbrand (rassen met een goede kopbrandtolerantie). In risicogebieden – en ook daarbuiten – raden we aan om dit ook mee te nemen in de rassenkeuze.

Heel wat Syngenta-rassen tonen zeer goede toleranties (7 van de 20 positieve rassen). Nieuwere rassen zoals SY Cosmos zijn nog in tweede jaar van onderzoek en een aantal verwachten wij ook op de positieve lijst in 2024.

De interne Syngenta-cijfers bevestigen trouwens de resultaten van het PPO-onderzoek. Rassen op de positieve lijst hebben minimaal gedurende twee jaar een aantasting laten zien van 0 tot maximaal 3 procent. Bij deze lage percentages is op maiskopbrand besmette percelen een volwaardig maisgewas te telen. Om verspreiding naar andere percelen te voorkomen moeten nog wel de hygiëneregels in acht worden genomen.

De volledige lijst met kopbrandtolerante rassen vindt u op de Syngenta-website.