Eind juni ontving de Veekijker al de eerste signalen van een longworminfectie. Is dat niet wat vroeg in het seizoen? En wat zegt dat eigenlijk? Deze en meer wormenvragen stelden we aan rundveedierenarts Debora Smits van Royal GD. 

Hoe kan het dat er zó vroeg in het seizoen al longworm is aangetoond?
‘Vaak zien we de meeste verschijnselen van longworm in augustus, maar de eerste uitbraken zien we vaak al eerder. Dit hangt af van het moment dat de dieren voor het eerst naar buiten gaan en van de mate van besmetting van de betreffende weide. Is de wei wel of niet eerder beweid, is de wei door koeien of door pinken of kalveren beweid? Longwormziekte ontwikkelt zich meestal pas circa twee maanden na de eerste besmetting. Maar, soms is de eerste besmetting al hoog genoeg om binnen een maand tot ziekte te leiden.’

Welke klachten geeft longworm bij koeien?  
‘Hoesten in de weideperiode is het belangrijkste symptoom van een longworminfectie. De ernst van het hoesten varieert sterk. Daarnaast kan het dier benauwd worden.’

Hoe erg is het eigenlijk als een koe longworm heeft?
‘Een milde besmetting is niet erg en zeker bij jongvee zelfs gewenst. Daardoor bouwt het weerstand op tegen latere longworminfecties. Maar een ernstige longwormbesmetting kan ook leiden tot ernstige benauwdheid en zelfs sterfte. Het is dus van belang om, zodra je longwormklachten signaleert, contact op te nemen met je dierenarts.’

Als bij een bedrijf longworm wordt vastgesteld, wat betekent dat voor bedrijven in de buurt van dat bedrijf?
‘Omdat niet bekend is wanneer kalveren hun eerste besmetting oplopen en hoe zwaar deze besmetting is, is niet te voorspellen of en wanneer longwormziekte op een specifiek bedrijf zal optreden. Longworm bij een buurtbedrijf is wel een extra reminder om je bewust te maken van de ziekte.’

Kun je in zo’n geval niet beter voor de zekerheid alvast behandelen?
‘Nee, dat is niet zinvol en zelfs ongewenst. Als dieren worden behandeld voordat ze een besmetting hebben opgelopen, zullen ze geen weerstand opdoen en dat is, zeker bij jongvee, juist wat we willen bereiken. Als dieren al hoesten, is het niet nodig om te wachten met behandelen, zodat ze weerstand kunnen opbouwen. De weerstandsopbouw is dan al gestart.’

Hoe weet je of koeien voldoende weerstand hebben tegen longworm?
‘Dat kun je onderzoeken met tankmelkonderzoek.’

En hoe zit het met maagdarmwormen?
‘Maagdarmwormen geven minder duidelijke symptomen dan longworm en besmettingen zijn dus lastiger te herkennen.’

Hoe weet je dan of je koeien last hebben van maagdarmwormen?
‘Bij koeien is diagnostiek naar maagdarmwormen ook best lastig. Tankmelkonderzoek is ook hier een goed hulpmiddel. En bij jongvee is mestonderzoek in de eerste 10 weken van het weideseizoen een eenvoudige en betrouwbare methode om besmetting met maagdarmwormen te herkennen en om in te schatten of er wel of niet moet worden behandeld.’

Wat kan ik doen om maagdarmwormen bij mijn koeien te voorkomen? 
‘Een besmetting met maagdarmwormen kun je waarschijnlijk nooit helemaal voorkomen. (Maagdarm)wormen horen nu eenmaal bij weidegang. Waar je wel voor kunt zorgen, is dat het melkvee met zo goed mogelijke weerstand de weide ingaat, zodat ze een besmetting zonder symptomen kunnen doorstaan. Dit betekent zorgvuldig nadenken over de beweiding gedurende de opfokperiode. En met mestonderzoek kun je dus controleren of het jongvee een besmetting doormaakt. Dan weet je of het zinvol is om te behandelen en  kun je blijvende schade (groeivertraging) voorkomen.’

Meld je je vóór 25 juli aan voor Worminfecties Tankmelk, dan krijg je in 2022 vijf onderzoeken voor nog geen 35 euro (exclusief btw). Lees meer over Worminfecties Tankmelk en de actie.