Dat het intensief voeren van kalveren positieve effecten laat zien op groei, gezondheid en toekomstige levensproductie is bewezen in diverse onderzoeken. Dat het ook een positief effect heeft op de vruchtbaarheid en de kans om de derde lactatie te bereiken aanzienlijk vergroot, dat is minder bekend. Die inzichten krijg je alleen als je gedurende langere tijd een groep kalveren volgt. Dat gebeurt in onderzoek zelden, maar Trouw Nutrition maakt op onderzoeksbedrijf Kempenshof een uitzondering. Het resultaat? Veel nieuwe inzichten met als laatste ontdekking het belang van vetrijke kalvermelk.

Onderzoeksprogramma LifeStart

LifeStart is het wetenschappelijk onderzoeksprogramma van Trouw Nutrition, dat focust op de eerste kritische maanden van het kalf.

Vanuit deze doelstelling is een onderzoek op onderzoeksbedrijf Kempenshof on Boxmeer gestart, waarbij twee groepen kalveren al sinds 2014 gevolgd worden. De groepen verschillen in type voerschema, waarbij een groep een conventioneel voerschema met 4 liter kreeg en de andere Lifestart-groep een intensief schema van 8 liter. Beide voerschema’s hadden een concentratie van 150 gram per liter, resulterend in 600 en 1200 gram melkpoeder per dier per dag. De dieren werden gespeend vanaf 56 dagen.

Voordeel van € 37,50 per dier

De LifeStart-kalveren groeiden harder vanaf dag 7. Het resultaat op dag 70 was dat de LifeStart-kalveren met gemiddeld 95 kg ruim 10 kg zwaarder waren dan de reguliere groep. Dat betekent een extra groei van 155 gram per dag over een periode van tien weken.

Daarnaast liet ook de vruchtbaarheid een duidelijke verbetering zien. Op basis van gewicht werd de LifeStart-groep geïnsemineerd op 393 dagen. Dat is zes dagen eerder dan de conventionele groep. Hiermee wordt bevestigd dat een goede opfok vanaf de start resulteert in goed ontwikkelde dieren, die op iets meer dan 13 maanden geïnsemineerd kunnen worden. Dat dit niet ten koste gaat van de productie, werd bevestigd in de eerste lactatie, want de LifeStart groep produceerde gemiddeld ook 400 kg meer vet-eiwit-gecorrigeerde melk.

Interessant was daarnaast dat deze groep ook sneller drachtig werd; het verschil tussen beide groepen liep op tot ruim twee weken en dit verschil was op moment van afkalven nog steeds aanwezig. De LifeStart-groep kalfde 15 dagen eerder af. Met € 2,50 aan opfokkosten per dag betekent dat een voordeel van € 37,50 per dier.

Zeven extra koeien voor de derde lactatie

Naast een verhoogde productie en dikkere melk voor zowel de vaarzen als de ouderekalfskoeien in de LifeStart-groep – wat ook in ander onderzoek meermaals is aangetoond – is vooral de impact op het aandeel dieren dat de derde lactatie bereikt, opzienbarend.

Ten opzichte van de start van de proef zijn er namelijk zeven koeien meer die richting de derde lactatie opnieuw melk gaan geven en de melkveehouder geld gaan opleveren.

Dus twee maanden goede opfok heeft een enorm grote impact op de duurzaamheid van de melkveestapel en elke investering in deze periode verdient zich dan ook meer dan terug.

Vet essentieel voor het kalf

Het LifeStart-onderzoeksprogramma toont aan dat vet een centrale rol speelt in het metabolisme van het kalf. Naast een hogere drogestof-opname (gemiddeld 0,7 kg per dag meer) laten de LifeStart-vaarzen namelijk een significant hogere vetproductie en betere Body Conditie Score (BCS) zien.

Dit duidt erop dat LifeStart-kalveren geprogrammeerd worden om niet alleen meer voedingsstoffen op te nemen, maar dat ze deze voeding ook omzetten in melkproductie en melkvet, in plaats van het op te slaan als conditie. De gedachte hierbij is dat een beperkt gevoerd kalf wordt geleerd (metabolisch programmeren) om goed om te gaan met schaarste van nutriënten en in het verlengde hiervan als eerste goed voor zichzelf te zorgen.

Deze gedachte wordt ook in de tweede lactatie bevestigd. De LifeStart-kalveren laten in deze lactatie een 1,3 kg hogere vet-eiwit-gecorrigeerde melkproductie per dag zien ten opzichte van de conventionele groep.

Veel actiever vetmetabolisme

Niet alleen bij vaarzen en koeien in productie speelt vet een belangrijke rol, ook bij het jonge kalf komt die relevantie steeds meer naar voren. Onderzoek toont namelijk aan dat het jonge, intensief gevoerde kalf een veel actiever vetmetabolisme laat zien dan het conventioneel gevoerde kalf. Bij Trouw Nutrition zijn in het verlengde van die inzichten diverse studies uitgevoerd. In één van deze studies werden 16 kalveren met een traditionele kalvermelk vergeleken met 16 kalveren die met de vetrijke kalvermelk Sprayfo Delta (25% vet t.o.v. traditioneel 18%) werden gevoerd.

Daaruit kwam een significante verbetering naar voren voor wat betreft het aantal interventies waar medische behandeling voor nodig was. Niet alleen het aantal interventies nam af, ook de lengte van de interventie was significant verlaagd van ruim 5,5 naar nog maar 2 dagen. Hiermee werd de positieve rol van vet bevestigd. Bovendien lieten kalveren op de vetrijke melk in de kritische eerste twee weken na geboorte en rondom spenen minder gevallen met diarree zien, zie grafiek hieronder.

In een aansluitend onderzoek werden in drie landen op acht melkveebedrijven in totaal 200 kalveren gevolgd gedurende tien weken in de uitdagende herfstperiode. De kalveren, met een gemiddeld geboortegewicht van 39,5 kg licht te noemen, lieten al op acht weken een ruime verdubbeling van het geboortegewicht zien, resulterend in 81,5 kg lichaamsgewicht op die leeftijd. De top 25% van de dieren had vanaf week 7 al een daggroei van 1000 gram per dag.

Deze cijfers maken duidelijk dat er nog een groot onbenut potentieel ligt bij het jonge kalf. En gekoppeld aan de eerdere inzichten dat een intensieve opfok ook leidt tot een robuustere veestapel, zal de nadruk blijven liggen om dit potentieel zo optimaal mogelijk te gebruiken.

Elke dag telt – Lifestart.nl.